แชมพูสดใบยุ่มเย่ย

ไม่อยากจะเชื่อ !?!

กลับจากน่านมาหลายวันแล้ว ยังไม่อาจตัดใจจาก “แชมพูสดใบยุ่มเย่ย” ที่ทดลองใช้สระผมระหว่างไปช่วยงาน “ฟื้นป่าน่าน” เมื่อปลายเดือนกันยายน ณ อุทยานแห่งชาติศรีน่าน ได้เลย

ไม่เคยรู้สึกผมนุ่ม สบายหัวเท่านี้มาก่อน ทั้งที่ได้สระเพียง 2 ครั้ง ครั้งละ 1 รอบถ้วน เพราะของมีน้อย ต้องใช้สอยประหยัด เพื่อให้ทุกคนที่พักอยู่ในบ้านหลังเดียวกัน 4 ชีวิต ได้ลองใช้กันทั่วๆ

“แชมพูสดใบยุ่มเย่ย” ในขวดน้ำดื่ม 600 ซีซี ที่ได้มานั้น เป็นผลผลิตจากกิจกรรมทำน้ำยาใช้เองเพื่อลดรายจ่าย หนึ่งในหัวข้อการอบรมฟื้นป่าน่านแบบลงมือปฏิบัติ โดยมีพี่แอน (กัลยารัตน์ กาญจนพังคะ) จากตลาดคุณปู่ เตรียมองค์ความรู้และวัสดุอุปกรณ์สำหรับทำน้ำยาซักล้าง (น้ำยาอเนกประสงค์..นั่นเอง) มาแบ่งปัน แม่ๆ ในชุมชนก็ไม่ยอมน้อยหน้า เตรียมวัตถุดิบและองค์ความรู้ภูมิปัญญาท้องถิ่นของตนมาแลกเปลี่ยนเรียนรู้กันด้วยการทำแชมพูจาก “ใบยุ่มเย่ย” หรือที่แม่บางคนเรียก “ใบมะเย่ย” “ใบยุ่มเย้ย” หรือ “ใบน้ำเย้ย” ก็มี 

ได้ยินแค่ชื่อก็ฮือฮากันยกใหญ่ ทีมงานผู้ล้วนแต่เป็นคนต่างถิ่นถามย้ำซ้ำแล้วซ้ำอีกว่า ใบอะไรนะคะ..ใบอะไรนะ อะไรนะ หน้าตายังไงคะ..??? แม่ๆ ต้องตอบซ้ำอยู่หลายรอบ นับตั้งแต่บอกว่าจะทำแชมพูจากใบนี้ กระทั่งหลังทำเสร็จ เอาไปใช้กันแล้ว พวกเราก็ยังเรียกชื่อไม่เข้าปากกันสักทีกับเจ้าแชมพูจาก “ใบยุ่มเย่ย” นี้

แม้ชื่อจะเรียกยากสักนิด แต่วิธีทำนั้นช่างตรงกันข้าม

ขอเพียงมี “ใบยุ่มเย่ย” มีมะกรูดและน้ำซาวข้าว (หรือน้ำมวกในภาษาเหนือ) เท่านั้น เราก็สามารถทำแชมพูสระผมคุณภาพดีเอาไว้ใช้เองได้ง่ายๆ เลย

วิธีทำ “แชมพูสดใบยุ่มเย่ย”

1.นำมะกรูดไปย่างไฟ ประมาณ 3 นาที พอให้มีน้ำมันออกจากผิวมะกรูด ผ่าครึ่งลูกเตรียมไว้

2.นำใบยุ่มเย่ยที่ล้างสะอาดแล้ว มาขยำในน้ำซาวข้าว ซึ่งแม่ๆ แนะนำให้เป็นน้ำซาวข้าวจากข้าวเหนียวจะข้นดีกว่าน้ำซาวข้าวเจ้า ให้ปริมาณน้ำซาวข้าวท่วมใบ เมื่อขยำเสร็จนำกากใบแยกออก

3.บีบน้ำมะกรูดใส่ในน้ำยุ่มเย่ย ปริมาณมะกรูดให้ใกล้เคียงกับปริมาณใบยุ่มเย่ย เช่น ถ้าใบยุ่มเย่ย 3-4 ใบก็ใช้มะกรูด 3-4 ลูก

4.กวนให้เข้ากัน เป็นอันเสร็จ นำไปใช้สระผมได้เลย หรือจะกรองเอาเศษๆ ใบหรือเม็ดมะกรูดที่ติดอยู่ออกก่อนก็ได้

เพียงเท่านี้ก็ได้ “แชมพูสดใบยุ่มเย่ย” ไว้ใช้กันแล้ว วิธีใช้ก็แค่นำมาหมักผมไว้ 3-5 นาที หรือจะนานกว่านั้นก็ได้ แล้วล้างออก จะรู้สึกได้ถึงความนุ่มของเส้นผมในระดับที่เรียกว่า..ใครได้ใช้เป็นต้องติดใจในความนุ่ม สะอาด ขนาดที่แม่ๆ พูดเป็นเสียงเดียวกันว่า สระวันนี้ ไม่ต้องสระไปอีก 7 วันกันเลยทีเดียว

ใครไม่เชื่อ..ต้องลองพิสูจน์ ทำเองง่ายๆ ตามสูตรที่บอกไว้ข้างต้น จะได้รู้ว่า “แชมพูสดใบยุ่มเย่ย” นั้น นุ่ม สะอาด สบายหัวขนาดไหน

ความลับสุดท้าย..สำหรับผู้สนใจอยากทดลองทำ “แชมพูสดใบยุ่มเย่ย” แต่กลัวจะหาใบมาทำไม่ได้ หรือเห็นภาพประกอบแล้วคุ้นๆ เกิดความสงสัยว่า ใบยุ่มเย่ยคือใบอะไร เฉลยก็คือ “ใบยุ่มเย่ย” เป็นชื่อท้องถิ่นของ “ใบหมี่” ที่เรารู้จักกันดีนั่นเอง แฮ่



เขียน : น้องคาร์พูห์

ภาพ : Diamond-Space